Οίνος Malvasia
Κανένα άλλο κρασί δεν απέκτησε τόση φήμη κατά το Μεσαίωνα και την Αναγέννηση και κανένα όνομα κρασιού, από τότε μέχρι σήμερα, δεν έχει τόσο ενδιαφέρουσα ιστορία, όσο ο οίνος Malvasia. Malvasia ονόμαζαν οι Φράγκοι τη βυζαντινή πόλη της Μονεμβασιάς και τον οίνο της. Οι αμπελώνες βρίσκονταν στη «Δωριέων χώρα», την περιοχή της επαρχίας Επιδαύρου Λιμηράς που αποτελούσε ευνοϊκότατο περιβάλλον για αμπελοκαλλιέργεια. Το γλυκό παράλιο κλίμα, σε συνδυασμό με την εδαφολογική διαμόρφωση, αποτελούσαν τα εξαιρετικά εκείνα προσόντα που έδιναν τη μοναδική ποιότητα του οίνου Malvasia. Πριν το 13ο αιώνα οι ντόπιοι έμποροι φόρτωναν το πολύτιμο κρασί στα καράβια από το λιμάνι της Μονεμβασιάς.
Στα βυζαντινά χρόνια, η οικονομία στις πόλεις-κάστρα, όπως η Μονεμβασιά, βασιζόταν στο εμπόριο. Οι πόλεις αυτές μετά το 14ο αιώνα απέκτησαν σημαντικά προνόμια και έκαναν ελεύθερα αγοραπωλησίες σε όλα τα μεγάλα εμπορικά κέντρα. Όπως φαίνεται από τις εμπορικές πράξεις της εποχής, το οινεμπόριο με τον οίνο Malvasia ήταν τεράστιο.
Οι Μονεμβασιώτες έμποροι εμπορεύονταν το κρασί της Μονεμβασιάς, τον Μονεμβάσιο ή Μονεμβασιώτη ή Μονεμβασία, που οι Βενετοί και Γενουάτες έμποροι πωλούσαν με το όνομα Malvasia. Πέντε ολόκληρους αιώνες κράτησε η κυριαρχία του ελληνικού Μονεμβασία-Malvasia στις ξένες αγορές της Ανατολής και της Δύσης: από το 13ο αιώνα στη βυζαντινή Μονεμβασιά μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα στη ενετοκρατούμενη Κρήτη. Η κατάληψη της Μονεμβασιάς από τους Τούρκους είχε ως συνέπεια να καταστραφούν οι αμπελώνες και να εκλείψει ο οίνος Malvasia. Διασώθηκαν όμως οι ντόπιες ποικιλίες αμπέλου σε διάφορες τοποθεσίες κυρίως στα ορεινά έως τις μέρες μας (Θράψα, Μαυράκι, Ασπροβαριά, Κιτρινοβαριά, Κυδωνίτσα, Πετρουλιανός, Μονεμβασιά, Γλυκερήθρα).
Ένα κρασί που κυριάρχησε παγκόσμια για 300 χρόνια, από το 12ο αιώνα, αποτέλεσε εθνικό εξαγώγιμο προϊόν κι αυτή τη στιγμή συνεχίζει να παράγεται στην Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Μαδέρες, Κροατία και Καλιφόρνια, ήρθε επιτέλους ο καιρός να παραχθεί ξανά στον τόπο που το γέννησε και που φέρει το όνομά του.
Tοπικές οινοποιητικές μονάδες με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και Θεσσαλονίκης, την εταιρεία Vitro και το Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας κατέγραψαν 14 ποικιλίες αμπέλου που συναντώνται στην περιοχή και κάποιες από αυτές πιθανότατα μετείχαν στην παραγωγή του οίνου Malvasia. Με πρώτη ύλη τα σταφύλια παρήγαγαν, πειραματικά, λιαστό γλυκό κρασί Malvasia με εξαιρετικά απoτελέσματα. Μέσα από μια περιπετειώδη διαδρομή 12 ετών μελέτης των χαρακτηριστικών των τοπικών ποικιλιών, τη δημιουργία πειραματικών αμπελώνων, τη διεξαγωγή διεθνών επιστημονικών συμποσίων με θέμα τον Μονεμβάσιο-Malvasia οίνο, τις πειραματικές οινοποιήσεις με το Ινστιτούτο Οίνου, τελικά στις 23 Ιουλίου 2010 (ημέρα που εορτάζεται η επέτειος της απελευθέρωσης της Μονεμβασιάς), ο λευκός γλυκός οίνος από λιαστά σταφύλια και ο οίνος λικέρ από λιαστά σταφύλια αναγνωρίστηκαν ως Προστατευόμενη Ονομασία Προελεύσεως (ΠΟΠ).