Ο Δήμος Μονεμβασιάς συστάθηκε σύμφωνα με το Νόμο 3852/2010 “Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης – Πρόγραμμα Καλλικράτης ” (ΦΕΚ Α΄ 87/7.6.2010), με τη συνένωση των πρώην Δήμων Ζάρακα, Μολάων, Ασωπού, Μονεμβασιάς και Βοιών του Νομού Λακωνίας το 2011.

Έδρα του Δήμου ορίστηκε η Δημοτική Κοινότητα Μολάων.

Με συνολική επιφάνεια 949,29,4 χιλ. στρ. (908,2 χλμ. 2), ο Δήμος Μονεμβασιάς βρίσκεται στο ΝΑ άκρο του νομού Λακωνίας, έχει έδρα τους Μολάους που απέχουν 70 χλμ. από τη Σπάρτη, πρωτεύουσα του Νομού Λακωνίας και 300 χλμ. από την Αθήνα.

Συνορεύει βόρεια με το Δήμο Ευρώτα και το Δήμο Νότιας Κυνουρίας, ανατολικά και νότια βρέχεται από το Μυρτώο Πέλαγος, νοτιοδυτικά συνορεύει με το Δήμο Ελαφονήσου και δυτικά βρέχεται από το Λακωνικό Κόλπο. Έχει χαρακτηριστεί στο μεγαλύτερο του ποσοστό ως ορεινός (52,63% περίπου) Δήμος, βάσει των κριτηρίων που τίθενται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Οδηγία 75/268, ενώ στην περιοχή αυτή εκτείνεται εκτεταμένο παράλιο μέτωπο.

Διοικητικά διακρίνεται σε πέντε (5) Δημοτικές ενότητες: Δημοτική Ενότητα Ζάρακα, Δημοτική Ενότητα Μολάων, Δημοτική Ενότητα Ασωπού, Δημοτική Ενότητα Μονεμβασίας, Δημοτική Ενότητα Βοιών.