Ιστορία του Ασωπού
Σύμφωνα με μία εκδοχή, η ονομασία Ασωπός προέρχεται από το όνομα κάποιου ήρωα που κατέβηκε στην περιοχή με τους Ηρακλειδείς, ενώ σύμφωνα με άλλη εκδοχή αναφέρεται στον ποταμό που διέσχιζε την πεδιάδα. Πιθανότερη είναι η δεύτερη, αφού η ονομασία Ασωπός απαντάται σε πολλούς ποταμούς στην Κορινθία, στην Αττική, στην Βοιωτία και αλλού.
Η πόλη σημείωσε μεγάλη πρόοδο κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους, όπου μαζί με άλλες 18 παραλιακές πόλεις της Λακωνικής, ήταν μέλος του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Στην περιοχή του Φοινικίου υπάρχουν ερείπια ναού του Υπερτελεάτα Απόλλωνα, ο οποίος θεωρείται το σημαντικότερο ιερό του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Απολάμβανε σημαντική αυτονομία (διοικείτο από ιθαγενή όργανα, είχε δικό της νόμισμα, κ.ά.), γεγονός που δεν σήμαινε βέβαια πλήρη ανεξαρτησία.
Κατά τους βυζαντινούς χρόνους επίσης ο Ασωπός είχε αξιόλογη παρουσία. Με την κατάληψη της Λακωνίας, όμως, από τους Τούρκους το 1461 μ.Χ. ο Ασωπός περιήλθε σ’ αυτούς. Με τον Ενετοτουρκικό πόλεμο του 1669 μ.Χ. πολλοί Κρητικοί ήλθαν και εγκαταστάθηκαν στην περιοχή γι’ αυτό και πλεονάζουν τα επίθετα σε –άκης. Σε ανάμνηση της πατρίδας τους έδωσαν στο χωριό το όνομα Κοντε–Βιάνικα όπου το δεύτερο συνθετικό παραπέμπει στο κρητικό τοπωνύμιο Βιάνος. Περί το 1821 πολλοί κάτοικοι αποχώρησαν και δημιούργησαν το χωριό Παπαδιάνικα, που ονομάστηκε έτσι από την πολυπληθή οικογένεια Παπαδάκη.
Στην περιοχή της σημερινής Δαιμονιάς τοποθετείται η αρχαία Κοτύρτα, και κατά μία εκδοχή η πόλη Αφροδισιάς, οι κάτοικοι της οποίας συμμετείχαν στην δημιουργία των αρχαίων Βοιών.
Ιστορία των Μολάων
Την ιστορία του τόπου μαρτυρούν οι τάφοι και τα πλούσια μυκηναϊκά ευρήματα στη θέση Γκαγκανιά. Ο μεταλλευτικός ορυκτός πλούτος της στην ίδια θέση, ο λόφος Βίγκλα με λείψανα αρχαίας ακρόπολης στην κορυφή του, ο «παλιόπυργος» -ένα μεσαιωνικό κτίσμα πάνω στον κοκκινωπό βράχο της Αγίας Παρασκευής-, αλλά κυρίως το φαράγγι με την ονομασία Λάρνακας που διασχίζει την πόλη. Στο χώρο αυτό του φαραγγιού φαίνεται ότι αναπτύχθηκε ο πρώτος οικιστικός πυρήνας, ο οποίος αργότερα, στα Βυζαντινά χρόνια, εξελίχτηκε σ΄ ένα αρκετά μεγάλο και οικονομικά εύρωστο οικισμό. Διέθετε μάλιστα και κάστρο, στο οποίο κατέφευγαν οι κάτοικοι σε περιπτώσεις εχθρικών επιδρομών, από το οποίο έλεγχαν την πεδιάδα μέχρι την Μονεμβασιά.
Ο οικισμός, με μια μικρή παραφθορά του ονόματος- στον τύπο Mola- απαντά για πρώτη φορά σε κείμενο του 1209, και συγκεκριμένα στη λεγόμενη Συνθήκη της Σαπιένσας, η οποία είχε συναφθεί ανάμεσα στους Φράγκους και στους Βενετούς οι οποίοι βοήθησαν τους Σταυροφόρους στην κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και στην κατάκτηση του Μορέως.
Σημαντική, από αρχαιολογικής απόψεως είναι και η περιοχή της Συκιάς. Τρεισήμισι χιλιάδες χρόνια πίσω πρέπει να πάμε για να συναντήσουμε τον πρώτο βεβαιωμένο Μυκηναϊκό οικισμό στην περιοχή. Χαρακτηριστικοί οι θολωτοί Μυκηναϊκοί τάφοι στην παρακείμενη πλαγιά του σημερινού κοιμητηρίου. Ευρήματά τους φιλοξενούνται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης.
Η παράδοση αναφέρει ότι η σημερινή Συκέα ονομάζονταν “Επταπύργιο” με αφορμή Ενετικούς πύργους που υπήρχαν, επτά τον αριθμό από τους οποίους σώζονται σήμερα οι τρεις.
