Σημεία ενδιαφέροντος

Η αρχαία πόλη Ασωπός, ταυτίζεται με τα λείψανα στην μικρή χερσόνησο στα ΝΑ της σύγχρονης Πλύτρας. Η πόλη μαρτυρείται επιγραφικά και ανασκαφικά από την ύστερη ελληνιστική εποχή και κατά τον Παυσανία ήταν αρχικά μέλος του Κοινού των Λακεδαιμονίων και αργότερα του κοινού των Ελευθερολακώνων. Από επιγραφικές μαρτυρίες γνωρίζουμε επίσης ότι στην περιοχή της είχε εκτάσεις ο Γαίος Ιούλιος Ευρυκλής, η σημαντικότερη πολιτική φυσιογνωμία της Λακωνίας κατά την εποχή του Αυγούστου.

Κατά τα ρωμαϊκά χρόνια, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις της χερσονήσου του Μαλέα και σημαντικός σταθμός του ρωμαϊκού αυτοκρατορικού οδικού δικτύου. Η ακμή της πόλης, φαίνεται ότι συνεχίσθηκε κατά τα πρώιμα, τουλάχιστον, βυζαντινά χρόνια όπως δείχνει η αναφορά της σε γραπτά κείμενα της εποχής και τα σωζόμενα αρχιτεκτονικά λείψανα.

Σήμερα αρχαία λείψανα είναι ορατά στην ακτή, αλλά και μέσα στη θάλασσα, όπου έχει καταβυθιστεί μεγάλο μέρος της αρχαίας πόλης. Στην ακτή σώζονται ταφικά μνημεία, δύο τουλάχιστον λουτρικά οικοδομήματα, ένα από τα οποία με ψηφιδωτά δάπεδα, καθώς και λείψανα άλλων κτιρίων, δεξαμενών κ.τ.λ.

Στη θαλάσσια περιοχή ΝΑ της χερσονήσου, είναι ορατό πολύ κοντά στην ακτή, τμήμα μεγάλου οικοδομήματος της ελληνιστικής εποχής, κατασκευασμένου από ορθογώνιες λιθοπλίνθους που προέρχονται από γειτονικά αρχαία λατομεία. Πιθανή είναι επίσης η ύπαρξη καταβυθισμένου σήμερα αρχαίου μόλου στα ανατολικά της μικρής χερσονήσου.

«Υπάρχουν πολύ ωραίες πηγές και κήποι στους Μολάους και δύο – τρεις μεγάλοι πύργοι, που, όπως αυτοί των Πακίων, είναι πιο γεροφτιαγμένοι από τους συνηθισμένους τούρκικους πύργους»  

(Ταξιδιωτικές εντυπώσεις Ληκ 1805)

Την πόλη των Μολάων διασχίζει κάθετα το φαράγγι με το όνομα Λάρνακας. Την ονομασία του την οφείλει σε ένα βαθούλωμα – κοιλότητα, δηλαδή «λάρνακα» που σημαίνει γούρνα, που συγκρατεί νερό και  ποτίζουν ζώα της περιοχής σε τρεις ποτίστρες που επικοινωνούσαν μεταξύ τους.

Το φαράγγι λοιπόν του Λάρνακα που ξεκινά από την κορυφή τους όρους Κουρκούλα  (υψόμετρο 916μ., με κορυφή Στρογγύλα), έφτανε παλιότερα μέχρι την πεδιάδα. Σήμερα όμως παραμένει ορατό και ανέπαφο το τμήμα από το κέντρο της πόλης και προς το βουνό ως ένας χώρος αναψυχής, ηρεμίας και επαφής με τη φύση. Το υπόλοιπο τμήμα του φαραγγιού που παλιότερα χώριζε σε δύο την πόλη των Μολάων, έχει καλυφθεί από το κέντρο της πόλης έως την πεδιάδα και έχει γίνει δρόμος μέχρι το νοσοκομείο Μολάων.

Εκεί χτυπούσε άλλωστε και η καρδιά της οικονομίας της περιοχής αφού λειτουργούσαν 11 νερόμυλοι. Ο τελευταίος σίγησε στη δεκαετία του 1970 όταν η εξέλιξη άλλαξε τα δεδομένα της οικονομίας.

Από γεωλογική άποψη το φαράγγι κυριαρχείται από σχιστολιθικά πετρώματα και ακολουθούν τα ασβεστολιθικά. Υπάρχουν επίσης πετρώματα βωξίτη, γρανίτη, σιδηροπυρίτη.

Το φαράγγι χαρακτηρίζεται από εξαιρετικά έντονες κλίσεις με υψηλή δασοκάλυψη, πλούσια χλωρίδα με πολλά ενδημικά φυτά, καλλωπιστικούς θάμνους, ποώδη βλάστηση, αρωματικά – φαρμακευτικά φυτά, δασικά οπωροφόρα, διάφορα είδη μανιταριών κ.λ.π.

Επίσης χαρακτηρίζεται ως καταφύγιο αγρίων ζώων και πτηνών: κουνάβι, νυφίτσα, αλεπού, λαγός, ασβός, είδη ποντικών – αρουραίων, νυκτερίδα, ακανθόχοιρος, χελώνα αγριόγατα, διάφορα ερπετά, αμφίβια όπως βάτραχος και καβούρια κ.λ.π.

Η περιοχή Κουρκούλα και βέβαια το Φαράγγι είναι Ζώνη Ειδικής Προστασίας με πλούσια ορνιθοπανίδα. Συγκεκριμένα φωλιάζουν: σπιζαετός, πετρίτης, γκιώνης και μπούφος. Επίσης είναι σημαντικός διάδρομος για τα μεταναστευτικά στρουθιόμορφα και τα αναπαραγόμενα και διαβατικά αρπακτικά και μη όπως: πέρδικα, ορτύκι, κορυδαλλός, καρδερίνα, γερακοειδή, κορακοειδή, κότσυφας, σπουργίτι, περιστέρι, δεκαοχτούρα, κοκκινολαίμης, μπεκάτσα, τσίχλα, τρυγόνι, ψαρόνι, κ.ά..

Δίπλα στο φαράγγι στην κορυφή ενός κοκκινωπού βράχου (κοιτώντας δυτικά και προς το βουνό) ορθώνεται ο παλιόπυργος των Μολάων. Πρόκειται για ένα μικρό οχυρό χτισμένο σε έναν δύσκολα προσπελάσιμο βράχο που εποπτεύει ολόκληρη την πεδιάδα των Μολάων αλλά και το δρόμο που υπήρχε και οδηγούσε στη Μονεμβασία. Σύμφωνα με τους ιστορικούς πρόκειται για βυζαντινή ή τούρκικη κατασκευή, ενώ η τοπική παράδοση τον έχει συνδέσει με διάφορους μύθους.

Στο πίσω μέρος του παλιόπυργου και λίγο χαμηλότερα βρίσκεται τώρα πλέον ερειπωμένο το μικρό παλιό εκκλησάκι της Αγίας Ελένης. Δίπλα και δεξιά του παλιόπυργου κοιτάζοντας δυτικά και προς το βουνό βρίσκεται η νεότερη εκκλησία της Αγίας Ελένης που δεν εγκαινιάστηκε ποτέ ούτε και λειτουργήθηκε και είναι ερειπωμένη.

Αριστερά μας κοιτώντας τον παλιόπυργο βρίσκεται η θαυματουργή εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, πολιούχου της πόλεως των Μολάων. Την ημέρα της γιορτής της στις 26 Ιουλίου συρρέουν από όλο τον κόσμο προσκυνητές. Ενώ απέναντι και βορειοδυτικά είναι το γηροκομείο της πόλης.

Οδηγίες πρόσβασης:

Η είσοδος του φαραγγιού για τους πεζοπόρους ξεκινά από το παλιό Δημαρχείο στο κέντρο της πόλης των Μολάων. Από τη θέση του οδηγού, γεύση από το φαράγγι μπορείτε να πάρετε ακλουθώντας τον δρόμο προς την Αγία Παρασκευή (εκκλησία στο ψηλότερο σημείο των Μολάων).