The mystifying Kavomalias, the lighthouse and its legend

“If you circumnavigate Maleas, forget your own people”, Strabo wrote, referring to the most legendary cape of Greece, standing huge and scary (in a 600 m precipice) as most sailors described and among three seas, the Aegean, the Cretan and the Myrtoan.
Sailors were so much inspired with awe and fear, that the very first reference about the lighthouse appears in the Odyssey by Homer (i 80-81), where Odysseus mentions that when he tried to sail around Cape Maleas, returning from Troy to Ithaca, he was off course, due to the power of the wind and the sea current that led him to Kithira instead of Ithaca.
The edge of the Epidaurus Limera peninsula is located on the southeast of the Peloponnese in the Laconian Gulf and, as far as its administration is concerned, it belongs to Monemvasia Municipality.
Cape Maleas has always been, from ancient years to this day, of great nodal and symbolic significance for commerce, since all ships changed their course at this point to sail from the West Mediterranean to Piraeus, Thessaloniki, Dardanelle, Turkey, Bulgaria, Romania, Russia, Georgia, Armenia (and vice versa). 
The circumnavigation of Cape Maleas has always been a “dangerous mission” for sailors and that is the reason why, one of its many names is “Wood eater”, due to the numerous ships it “swallowed” because of the wind-driven currents, as well as the wild winds that always prevail in the area.
Sailors have always tried to appease the elements of nature praying to the divine “presence” in the area.
As Pausanias mentions, two ancient monuments existed in the area of the windswept cape, one dedicated to Poseidon in the west (towards the Laconian gulf) and the other to Apollo in the east (towards the Myrtoan sea). 
The intervention, however, that helped sailors more than any other was the construction of a lighthouse, which constituted a mark of orientation and a light of hope for those sailing the “deadly” cape, even if that seemed not to be enough sometimes.

 

The stone Lighthouse

The stone Lighthouse, which operated in 1883, was built in 1860.
It is 15m tall (40 above sea level) and is visible from a 40 mile distance.
It was one of the most important lighthouses in Greece and was characterized a protected monument in 2006.
In 2010, Aikaterini Laskaridis’ foundation in collaboration with the Navy and the Lighthouse service restored the monument, which is a gem, today that retains the prestige of the past while at the same time, it is the benchmark not only for sailors but also for the whole region in general.

 

Ο απόκοσμος Καβομαλιάς, ο θρύλος και ο φάρος του

«Aν παραπλεύσεις τον Μαλέα, ξέχνα τους δικούς σου», έγραφε ο Στράβωνας, αναφερόμενος στο πιο θρυλικό, ίσως, ακρωτήρι της Ελλάδας που ορθώνεται θεόρατο και τρομακτικό (με γκρεμούς ύψους 600 μέτρων) ακόμα και σήμερα για τους ναυτικούς ανάμεσα σε τρία πελάγη το Αιγαίο, το Κρητικό και το Μυρτώο. 

Και ήταν τέτοιος ο φόβος που, διαχρονικά ενέπνεε στους ναυτικούς το Ακρωτήριο Μαλέας, που οι πρώτες αναφορές σε αυτόν τις βρίσκουμε στην ομηρική Οδύσσεια (ι 80-81) όπου ο Οδυσσέας αναφέρει πως όταν προσπάθησε να περάσει τον Μαλέα, επιστρέφοντας από την Τροία στην Ιθάκη, η δύναμη του βοριά και του ρεύματος τον έβγαλε εκτός πορείας προς τα Κύθηρα. 

Ο καβο – Μαλιάς, ο οποίος ανήκει διοικητικά στο Δήμο Μονεμβασιάς, είχε από την αρχαιότητα έως σήμερα κομβική (και συμβολική) σημασία για το εμπόριο, αφού εδώ άλλαζαν πορεία τα πλοία που κατευθύνονταν από τη Δυτική Μεσόγειο προς Πειραιά, Θεσσαλονίκη, Δαρδανέλια, Τουρκία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ρωσία, Γεωργία, Αρμενία (και το αντίθετο). 

Ο περίπλους του Καβομαλιά ήταν ανέκαθεν μια «επικίνδυνη αποστολή» για τους ναυτικούς για αυτό και ένα από τα πολλά ονόματα του είναι «Ξυλοχάφτης» λόγω των πολλών πλοίων που «κατάπινε» η περιοχή, λόγω των πολύ ισχυρών ανέμων και ρευμάτων που υπήρχαν ανέκαθεν στην περιοχή. 

Από πολύ νωρίς οι ναυτικοί προσπάθησαν να «εξευμενίσουν» τα στοιχεία της φύσης που επικρατούσαν εδώ με την θεϊκή «παρουσία» στην περιοχή.
Όπως αναφέρει ο Παυσανίας στη περιοχή του «ανεμόπληκτου» ακρωτηρίου υπήρχαν δύο αρχαία ιερά, δυτικά (προς τον Λακωνικό Κόλπο) εκείνο προς τιμή του Ποσειδώνα και ανατολικά (προς το Μυρτώο Πέλαγος), εκείνο του Απόλλωνα. 
Η παρέμβαση, ωστόσο, που βοήθησε περισσότερο τους ναυτικούς ήταν η κατασκευή ενός φάρου που αποτέλεσε σημάδι προσανατολισμού και φως ελπίδας για τους περιπλέοντες το «φονικό» ακρωτήρι αν και αυτό δεν ήταν πάντοτε αρκετό.

 

Ο πέτρινος φάρος

Το 1860 χτίστηκε στην περιοχή ένας πέτρινος Φάρος που λειτούργησε από το 1883. 

Έχει ύψος 15 μέτρων (40 πάνω από την θάλασσα) και φαίνεται από απόσταση 40 μιλίων.
Ήταν ένας από τους σημαντικότερους φάρους της Ελλάδας και το 2006 χαρακτηρίστηκε διατηρητέο μνημείο.
Το 2010 το Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη σε συνεργασία με το Πολεμικό Ναυτικό και την Υπηρεσία Φάρων αναστήλωσαν το μνημείο που αποτελεί σήμερα ένα κόσμημα που διατηρεί την αίγλη του παρελθόντος και αποτελεί σημείο αναφοράς όχι μόνο για τους ναυτικούς αλλά και για την περιοχή συνολικά.